1989 წლის 9 აპრილს საბჭოთა რეჟიმმა მშვიდობიანი საპროტესტო აქცია დაარბია, რასაც 21 ადამიანის სიცოცხლის მოსპობა, ასობით ადამიანის დაჭრა, მოწამვლა და დასახიჩრება მოჰყვა. აღნიშნული საყოველთაო დაუმორჩილებლობის შედეგად 1991 წლის 9 აპრილს საქართველომ დამოუკიდებლობა აღიდგინა.
„სიმბოლურია, რომ საქართველოს უახლეს ისტორიაში ამ ორ მნიშვნელოვან მოვლენას - დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლაში თავის განწირვასა და საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენას, აერთიანებს ერთი დღე - 9 აპრილი.
ზუსტად 30 წლის წინ ქართველმა ერმა, მათ შორის აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკისა და ცხინვალის რეგიონის მოსახლეობამ ერთხმად და თამამად გამოხატა თავისი სწრაფვა თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისკენ, რითაც 9 აპრილი იქცა საქართველოს ერთიანობის, დამოუკიდებლობისა და თავისუფლების სიმბოლოდ.
განსაკუთრებით დღეს, როდესაც რუსეთის მიერ საქართველოს ტერიტორიების 20% ოკუპირებულია და მათი მხრიდან პერმანენტულად გრძელდება ჩვენი მოქალაქეების ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების უხეში დარღვევები, მნიშვნელოვანია, ქართველმა ერმა ისევ გამოიჩინოს ეროვნული ერთიანობა და დაიცვას ის ფუნდამენტური ღირებულებები, რის უზრუნველყოფასაც ჩვენმა მოქალაქეებმა გმირულად შესწირეს საკუთარი სიცოცხლე.
მადლობა ყველა გმირს, რომელთა სამაგალითო ერთობისა და თავდადების წყალობით საქართველომ მოიპოვა თავისუფლება და აღიდგინა სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა“ - განაცხადა დავით ფაცაციამ.
აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე რუსლან აბაშიძე საქართველოს პარლამენტში საქართველოს პრეზიდენტის ყოველწლიურ მოხსენებას დაესწრო.
დღეს საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი საქართველოს პარლამენტში ქვეყნის მდგომარეობის მნიშვნელოვან საკითხებზე ყოველწლიური მოხსენებით წარსდგა.
პრეზიდენტის მოხსენებას აღმასრულებელი ხელისუფლების, დიპლომატიური კორპუსის, საპატრიარქოს, აჭარისა და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკების მთავრობებისა და უმაღლესი საბჭოს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.
აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე რუსლან აბაშიძემ აფხაზეთის მთავრობის წევრებთან ერთად რუსთაველის გამზირზე, 1989 წლის 9 აპრილის მოვლენების დროს დაღუპულთა მემორიალი ყვავილებით შეამკო და პატივი მიაგო მათ ხსოვნას.
„9 აპრილი უმძიმესი დღეა თანამედროვე საქართველოს ისტორიაში. თუმცა, ამავდროულად, ეს დღე ეროვნული ინტერესების დაცვის მიზნით საზოგადოებრივი კონსოლიდაციის, დამოუკიდებლობისა და თავისუფლებისთვის ბრძოლის სიმბოლოა. შეუფასებელია იმ გმირების ღვაწლი, რომელებმაც საქართველოს განთავისუფლებას თავი შესწირეს.
ამ იდეალებისთვის ბრძოლა დღესაც გრძელდება. დღეს, დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან 30 წლის შემდეგ, საქართველო კვლავ ტერიტორიული მთლიანობის გამოწვევის წინაშეა.
დარწმუნებული ვარ, ჩვენ შევძლებთ საერთო ეროვნული იდეისთვის კონსოლიდაციას და მშვიდობიანი გზით მივაღწევთ ჩვენი ქვეყნის დეოკუპაციასა და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენას,“ - განაცხადა რუსლან აბაშიძემ.
32 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც საქართველოს დამოუკიდებლობის მოთხოვნით დაწყებული საპროტესტო აქცია 9 აპრილს, გამთენიისას, მშვიდობიანი დემონსტრანტების დარბევით დასრულდა. 21 ადამიანი დაიღუპა, ასობით დაიჭრა, მოიწამლა და დასახიჩრდა.
საოკუპაციო რეჟიმის მხრიდან თავისუფალ გადაადგილებაზე დაწესებულმა უკანონო შეზღუდვებმა ოკუპირებული გალის რაიონში მცხოვრები საქართველოს ოთხი მოქალაქის სიცოცხლე იმსხვერპლა, რომლებიც ცდილობდნენ მდინარე ენგურის გავლით საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე გადმოსვლას.
აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა სამინისტრომ საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრებ ტრაგიკულად დაღუპულთა ოჯახებს ერთჯერადი მატერიალური დახმარება გაუწია. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა მომავალშიც გააგრძელებს მუშაობას ამ ოჯახების დასახმარებლად.
კიდევ ერთხელ ვუსამძიმრებთ საოკუპაციო ხაზთან ტრაგიკულად დაღუპულთა ოჯახებს და მათ ახლობლებს.
„ღრმა მწუხარებას გამოვთქვამ აფხაზეთის საოკუპაციო ხაზთან მომხდარ ტრაგიკულ ფაქტთან დაკავშირებით და ვუთანაგრძნობ დაღუპულთა ოჯახის წევრებს.
საოკუპაციო რეჟიმის მიერ დაწესებული თავისუფალი გადაადგილების უფლების უკანონო შეზღუდვის შედეგად, საქართველოს ოთხი მოქალაქე დაიღუპა, რომლებიც უკანონო დაკავების თავიდან აცილების მიზნით, ენგურის გავლით საქართველოს კონტროლირებად ტერიტორიაზე ცდილობდნენ გადმოსვლას. აღნიშნული შემზარავი ტრაგედია წარმოაჩენს რუსეთის ფედერაციის ძალადობრივ პოლიტიკას, რომელიც წლებია გრძელდება ოკუპირებულ ტერიტორიაზე და ჩვენი არაერთი მოქალაქის სიცოცხლე შეეწირა.
დარწმუნებული ვარ, რომ უახლოეს პერიოდში, ოკუპაციით გამოწვეულ, მსგავს არაჰუმანურ ქმედებებზე აუცილებლად დადგება საოკუპაციო რეჟიმის პასუხიმგებლობის საკითხი.“ - განაცხადა დავით ფაცაციამ.
ტვირთის გადმოცემის პროცესს , აფხაზეთის ფინანსთა და დარგობრივი ეკონომიკის მინისტრი ივანე დოლიძე, აფხაზეთის დევნილთა მინისტრი ლევან თევზაია, აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარის მოადგილე ანზორ მარგიანი, იუსტიციისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის საკითხებში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრი დავით ფაცაცია, რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტოს თავმჯომარე ზაზა ვაშაყმაძე და მოადგილე გიორგი უკლება ესწრებოდნენ.
აფხაზეთის დევნილთა სამინისტროს ორგანიზებით აღნიშნული დახმარება საქართველოს რეგიონებში, კომპაქტური ჩასახლების ობიექტებში მცხოვრებ სოციალურად დაუცველ, უკიდურესად შეჭირვებულ დევნილ ოჯახებს გადაეცემათ.
აფხაზეთიდან დევნილთა სამინისტროსა და რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტოს შორის, შემდგომი ურთიერთთანაშრომლომის გაგრძელების მიზნით, უახლოეს მომავალში მემორანდუმი გაფორმდება.
„აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის სახელით ღრმა მწუხარებას გამოვთქვამ აფხაზეთის საოკუპაციო ხაზთან მომხდარ ტრაგიკულ ფაქტთან დაკავშირებით. მინდა, სამძიმარი გამოვუცხადო დაღუპულების ოჯახის წევრებს და მთელ საქართველოს. ეს მთელი საქართველოს ტრაგედიაა. დღეს, საქართველოს მოქალაქეები დაიღუპნენ საოკუპაციო რეჟიმის მიერ თავისუფალ გადაადგილებაზე უკანონოდ დაწესებული შეზღუდვების გამო. ამ მოვლენამ კიდევ ერთხელ დაგვანახა, რომ ოკუპაცია, პირველ რიგში, კონკრეტული ადამიანების სიცოცხლესა და ჯანმრთელობაზე აისახება. მომხდარზე სრული პასუხისმგებლობა ეკისრება რუსეთის ფედერაციას.
წლების მანძილზე რუსეთის ფედერაციის საოკუპაციო რეჟიმის მიერ თავისუფალ გადაადგილებაზე დაწესებულმა შეზღუდვებმა მნიშვნელოვნად გაართულა ადგილობრივი მოსახლეობის ყოველდღიურობა და არაერთი მათგანის სიცოცხლე იმსხვერპლა. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა, მის ხელთ არსებული ყველა რესურსით, დახმარებას გაუწევს დაღუპულების ოჯახის წევრებს. მინდა აღვნიშნო, რომ საქართველოს მთავრობა აქტიურად მუშაობს საერთაშორისო პარტნიორებთან, რათა, ყველა არსებული ფორმატის გამოყენებით, მკაცრად დადგეს საოკუპაციო რეჟიმის პასუხისმგებლობის საკითხი უკანონო შეზღუდვისა და უკანონო დაკავებების ფაქტზე.“ - განაცხადა რუსლან აბაშიძემ.
აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარემ რუსლან აბაშიძემ, აფხაზეთის მთავრობის თავჯდომარის მოადგილემ ანზორ მარგიანმა,აფხაზეთის დევნილთა მინისტრმა ლევან თევზაიამ, აფხაზეთის ჯანდაცვის მინისტრმა,ქეთევან ბაკარაძემ და აფხაზეთის დევნილთა მინისტრის მოადგილე მურად აბლოთიამ სართიჭალაში, ყოფილი სამხედრო ქალაქის კომპაქტურ ჩასახლებაში მცხოვრებ დევნილებს ხარების დღესასწაული მიულოცეს და სასურსათო პროდუქტები და ჰიგიენური საშუალებები გადასცეს. ღონისძიების ფარგლებში, ასევე, დევნილებთან საინფორმაციო შეხვედრა გაიმართა. მოსახლეობას მიეწოდა ინფორმაცია ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის, განათლების, ერთჯერადი მატერიალური დახმარების პროგრამების შესახებ, რომლებსაც აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის ბიუჯეტი აფინანსებს და რომელთა სარგებლობაც დევნილებს შეუძლიათ. ჰუმანიტარული აქცია აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა სამინისტროს ორგანიზებით და კომპანია ,,გაგრა+“-სა და ,,ბარამბო"-ს მხარდაჭერით განხორციელდა.
ხარების დღესასწაულთან დაკავშირებით გარდაბნის მუნიციპალიტეტის სოფელ სართიჭალაში მცხოვრებ აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირებს ჰუმანიტარული დახმარება გადაეცათ.
აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე რუსლან აბაშიძემ მოადგილე ანზორ მარგიანთან და აფხაზეთის მთავრობის წევრებთან ერთად სართიჭალაში, ყოფილი სამხედრო ქალაქის კომპაქტურ ჩასახლებაში მცხოვრებ დევნილებს ხარების დღესასწაული მიულოცა და სასურსათო პროდუქტები და ჰიგიენური საშუალებები გადასცა.
ღონისძიების ფარგლებში, ასევე, დევნილებთან საინფორმაციო შეხვედრა გაიმართა. მოსახლეობას მიეწოდა ინფორმაცია ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის, განათლების, ერთჯერადი მატერიალური დახმარების პროგრამების შესახებ, რომლებსაც აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის ბიუჯეტი აფინანსებს და რომელთა სარგებლობაც დევნილებს შეუძლიათ.
ჰუმანიტარული აქცია აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა სამინისტროს ორგანიზებით და კომპანია ,,გაგრა+“-სა და ,,ბარამბო"-ს მხარდაჭერით განხორციელდა.
თანამშრომლობის მემორანდუმს ხელი მოაწერეს აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრმა ეკა ხოფერიამ და გიორგი ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიისა და ძეგლთა დაცვის ეროვნული კვლევითი ცენტრის დირექტორმა თამარ ბელაშვილმა.
მემორანდუმის მიზანია ცოდნისა და გამოცდილების გაცვლა საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში (ხელოვნების ისტორია, არქიტექტურა, რესტავრაცია, თანამედროვე ციფრული ტექნოლოგიები, ფოტოგრაფია, არქივმცოდნეობა, კულტურული მემკვიდრეობის პოპულარიზაცია, ბეჭდური პროდუქციის შექმნა და სხვა).
გარდა ამისა, ისინი ერთად გაუწევენ ორგანიზებას სამეცნიერო პროექტებს (კონფერენციებს, სემინარებს, სეზონურ სკოლებს და სხვ.) და შედეგებს სამეცნიერო სტატიების, კრებულების, ბუკლეტებისა თუ წიგნების სახით გამოაქვეყნებენ. საჭიროების შემთხვევაში აწარმოებენ ერთობლივ კვლევებს და ა. შ.
გურამ დოჩანაშვილის მოთხრობები: „ერთი რამის სიყვარული, დაფარვა რომ სჭირდება, ანუ მესამე ძმა კეჟერაძე'', „თავფარავნელი ჭაბუკი“, „განსმდგომი შუაკაცი“, „იგი სიყვარულისთვის იყო გაჩენილი, ანუ გრიშა და მთავარი'' და სხვ. თავიდანვე გამოარჩია მკითხველმა. მწერალს საყოველთაო აღიარება მოუტანა პირველმა რომანმა „სამოსელი პირველი“. მისი მოთხრობა „კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა“ კი შესულია სასკოლო პროგრამაში.
გურამ დოჩანაშვილის შემოქმედება სიყვარულსა და სიკეთეს, თავისუფლებას ქადაგებდა ყოველთვის. მისი ნაწარმოებები თარგმნილია მრავალ ენაზე და მათ საფუძველზე გადაღებულია კინოფილმები თუ ტელესპექტაკლი.
იგი დაჯილდოებული იყო წმინდა გიორგის ორდენით, ვაჟა-ფშაველას პრემიით, ივანე ჯავახიშვილის მედლით, საქართველოს სახელმწიფო პრემიით, „ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის“ ლიტერატურული პრემიით - „საბა“.
გურამ დოჩანაშვილის ამქვეყნიდან გასვლით ქართულმა ლიტერატურამ უდიდესი დანაკლისი განიცადა.
ქართველი კომპიზიტორისა და ლოტბარის, ფოლკლორისტისა და დირიჟორის, ანსამბლ „რუსთავის“ დამფუძნებლისა და ხელმძღვანლის ანზორ ერქომაიშვილის გარდაცვალება უკვე შეფასდა როგორც ქართული კულტურის უდიდესი დანაკლისი.
ანზორ ერქომაიშვილი იყო მამულიშვილი, რომელიც წლების განმავლობაში მსოფლიოს არქივებში მიმოფანტული ქართული უნიკალური სიმღერების ჩანაწერებს ედგა კვალში, პოულობდა, წიგნებად კრავდა და ქართული კულტურის საგანძურს ამატებდა. მან ასევე მოიძია და დაკარგვას გადაარჩინა უამრავი აფხაზური ხალხური სიმღერა და ქართულ-აფხაზური ხალხური სიმღერების ალბომი გამოსცა, რითაც ქართულ-აფხაზური ურთიერთობის აღდგენის გზაზეც თავის სიტყვას ამბობდა.
„ქართული მუსიკალური ენის, ჩვენი მრავალხმიანობის გადარჩენისა და პოპულარიზაციისათვის გაწეული მსახურების გამო“ იგი დაჯილდოებული იყო ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენით, რუსთაველის, ექვთიმე თაყაიშვილის, იაკობ გოგებაშვილის, ივანე ჯავახიშვილის და სხვ. პრემიებით.
ანზორ ერქომაიშვილი, ადამიანი „სავსე ქართული პატიოსნებით“, თავმდაბლობითა და კეთილშობილებით, დღეიდან მთაწმინდის ბინადარი გახდა.
აფხაზეთის დევნილთა სამინისტროსა და ტერიტორიული ორგანოს თანამშრომლებისათვის, სამინისტროში შემუშავებულ ახალ პროგრამებთან დაკავშირებით, თბილისსა და ზუგდიდში ტრენინგები ჩატარდა. ტრენინგი აფხაზეთის დევნილთა მინისტრის მოადგილემ,მურად აბლოთიამ გახსნა. შეხვედრის მიზანია თანამშრომელთა კვალიფიკაციის ამაღლება და იმ სიახლეების გაცნობა,რომელიც სამინისტროში დაინერგება. აფხაზეთის დევნილთა სამინისტრომ ახალი პროგრამების წესი შეიმუშავა, რომლის მიზანია დევნილთა სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესება და მოწყვლადი ჯგუფებისათვის სხვადასხვა ტიპის სოციალური დახმარებების გაწევა. მათ შორის, დევნილთა ჩასახლების ობიექტების ინფრასტრუქტურული მხარდაჭერის პროგრამების განხორციელება.
ტვირთის გადმოცემის პროცესს , აფხაზეთის დევნილთა მინისტრი ლევან თევზაია, აფხაზეთის მთავრობის თავჯდომარის მოადგილე ანზორ მარგიანი, აფხაზეთის ფინანსთა და დარგობრივი ეკონომიკის მინისტრი ივანე დოლიძე, იუსტიციისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის საკითხებში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრი დავით ფაცაცია, რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტოს თავმჯომარე ზაზა ვაშაყმაძე და მოადგილე გიორგი უკლება ესწრებოდნენ.
აფხაზეთის დევნილთა სამინისტროს ორგანიზებით აღნიშნული დახმარება საქართველოს რეგიონებში, კომპაქტური ჩასახლების ობიექტებში მცხოვრებ სოციალურად დაუცველ, უკიდურესად შეჭირვებულ დევნილ ოჯახებს გადაეცემათ.
აფხაზეთიდან დევნილთა სამინისტროსა და რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტოს შორის, შემდგომი ურთიერთთანაშრომლომის გაგრძელების მიზნით, უახლოეს მომავალში მემორანდუმი გაფორმდება.
აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრი ეკა ხოფერია საქართველოს პარლამენტის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში აფხაზეთის წარმატებულ ახალგაზრდებს შეხვდა და თანამშრომლობის საკითხებზე ესაუბრა. შეხვედრას ესწრებოდნენ სახელმწიფო უწყებებში, კერძო კომპანიებსა თუ საერთაშორისო ორგანიზაციებში დასაქმებული წარმატებული ახალგაზრდები.
მინისტრმა ყურადღება აფხაზეთის საჯარო სკოლების აღსაზრდელებზე შეაჩერა და სტუმრებს მიმართა: „გვინდა, აფხაზეთის წარმატებულმა ახალგაზრდებმა, საკუთარი გამოცდილების გათვალისწინებით, გაგვიზიაროთ რჩევები, წინადადებები, როგორ, რა გზით ვიაროთ, რომ ამ სკოლების ბავშვებს დანარჩენ საზოგადოებასთან ინტეგრირებასა და წარმატების მისაღწევად საჭირო უნარ-ჩვევების შეძენაში დავეხმაროთ“.
შეხვედრა დიალოგის რეჟიმში წარიმართა და იმსჯელეს მომავალი თანამშრომლობის პერსპექტივაზე. ითქვა, რომ ახალგაზრდების მხარდასაჭერად მნიშვნელოვანია მათი ჩაბმა საერთაშორისო პროექტებსა და პროგრამებში, აფხაზეთის თემატიკასთან დაკავშირებული კონფერენციებსა და ფორუმებში და ა. შ.
დასასრულ შეთანხმდენ, რომ შეიქმნას აფხაზეთის წარმატებული ახალგაზრდების სამუშაო ჯგუფი, რომელიც თავისი იდეებით, წინადადებებითა და პრაქტიკული ნაბიჯებით შეხვედრაზე წამოჭრილი საკითხების მოგვარებას შეუწყობს ხელს.