ფონდ „მოლოდინის" და უგზო-უკვლოდ დაკარგულ პირთა ოჯახებისა და წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის მხარდაჭერით, საქართველოს საპატრიარქოსთან არსებულ ახალგაზრდობის სულიერი და ინტელეტუალური განვითარებიც ცენტრში, უგზო-უკვლოდ დაკარგულთა საერთაშორისო დღისადმი მიძღვნილი ღონისძიება გაიმართა.

უგზო-უკვლოდ დაკარგულთა საერთაშორისო დღე, მსოფლიოში 1983 წლიდან აღინიშნება.

ღონისძიებას ესწრებოდნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე გია გვაზავა, საქართველოს პარლამენტის წევრი გია ვოლსკი და უგზო-უკვლოდ დაკარგულთა ახლობლები.

ვახტანგ ყოლბაიას თქმით, ამჟამად, ქართული სახელმწიფო ძალიან ბევრს მუშაობს უგზო-უკვლოდ დაკარგულთა საფლავების მოსაძიებლად.

„უგზო-უკვლოდ დაკარგულთა საერთაშორისო დღე მთელ მსოფლიოში აღინიშნება, საქართველოში კი ეს დღე პირველად 2014 წელს აღინიშნა. ძალიან ბევრია ისეთი დედა, რომელიც ჭიშკართან დგას და  შვილს ელოდება.  რას უნდა გრძნობდეს დედა, რომელმაც შვილის საფლავიც კი არ იცის. მრავალი ორმხრივი ქართულ-აფხაზური შეხვედრა ტარდება, სადაც ამ საკითხებზე მიმდინარეობს მოლაპარაკებები. პროცესი თავისებურია და  პროცედურა ბევრი ნიუანსის გათვალისწინებას მოითხოვს. მხოლოდ იდენტიფიცირების შემდეგ ხდება მათი ძმათა სასაფლაოზე  დაკრძალვა. ჩვენი ვალია ყველა ჩვენი ვაჟკაცი მეომრის საფლავი ვიცოდეთ. სახელწიფო  ძალიან ბევრს აკეთებს თითოეული  მეომრის ადგილსამყოფელის აღმოსაჩენად  და გადმოსასვენებლად, მათი ოჯახების მხარდასაჭერად". - განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

დღეს, ომში უგზო-უკვლოდ დაკარგულ მებრძოლთა საერთაშორისო დღე აღინიშნება. საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლებში დაკარგულ მებრძოლთა პატივსაცემად, ვაშლიჯვარში ძმათა სასაფლაო „გმირთა სავანეზე“ იმყოფებოდნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის აპარატის უფროსი ოთარ გარმელია და ნდობის აღდგენისა და შერიგების საკითხებში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრი დავით გვაძაბია. მათ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისთვის ბრძოლებში დაკარგულ მებრძოლთა საფლავები ყვავილებით შეამკეს.

ვაშლიჯვრის ძმათა სასაფლაოზე ასევე იმყოფებოდნენ შერიგებისა და თანასწორობის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრი პაატა ზაქარეიშვილი და ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის უფროსი გიორგი ფერაძე, ასევე საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლებში დაკარგულ მებრძოლთა ოჯახის წევრები და თანამებრძოლები.

ბოლო პერიოდში, განსაკუთრებით კი, რუსეთის ფედერაციასა და ოკუპირებული აფხაზეთის დე-ფაქტო მთავრობას შორის "მოკავშირეობისა და სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ" ხელშეკრულების გაფორმების შემდეგ, აშკარად გამოიკვეთა აფხაზეთის მარიონეტული დე-ფაქტო მთავრობის მხრიდან რუსეთის ინტერესებზე მორგებული ქმედებების გააქტიურება, რაც აშკარად მიუთითებს მოსკოვის პირდაპირი მმართველობის დამყარებაზე ოკუპირებული აფხაზეთის ტერიტორიაზე.

აფხაზეთის მთავრობის უკანონო ქმედებების ბოლოდროინდელი გააქტიურება არ არის უნებლიე დამთხვევა, ოჩამჩირე-ენგურის ხიდის რკინიგზის მონაკვეთის აღსადგენად აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე სარკინიგზო ჯარების 500 კაციანი კონტინგენტისა და 50 სამხედრო ტექნიკის შემოყვანასთან, რომლის ძირითადი მიზანი აფხაზეთის ტერიტორიაზე ყოფილი და ახალი რუსული სამხედრო ბაზების მშნებელობა-აღჭურვაა. ყველაფერი ეს ერთობიობაში გახლავთ რუსეთის  მიერ საქართველოს წინააღმდეგ მიმართული სტრატეგიული გეგმის ნაწილი, რისი შემსრულებელიც კრემლის ბრმა იარაღად ქცეული აფხაზეთის მარიონეტული მთავრობა ხდება, რაც ძალზედ სახიფათოა როგორც რეგიონში არსებული მყიფე მშვიდობისთვის, ისე აფხაზი ხალხის მომავლისთვის.

დარწმუნებული ვართ, საერთაშორისო საზოგადოება სათანადოდ შეაფასებს საქართველოს კონფლიქტურ რეგიონებში რუსეთის მიერ წარმოებულ დესტრუქციულ ქმედებებს და მიიღებს ადეკვატურ ზომებს ამ პროცესების შესაჩერებლად.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს
საინფორმაციო-ანალიტიკური დეპარტამენტი

მოგზაურობა დაასრულა აფხაზეთის მთავრობის მიერ შეწირულმა ხატმა „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული“, რომელიც უწმინდესისა და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, მცხეთა-თბილისის მთავარეპისკოპოსისა და ბიჭვინთისა და ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტ ილია II-ის ლოცვა-კურთხევით დაიწერა ქართველთა და აფხაზთა შორის დაკარგული ძმობის, ერთობის, მშვიდობის, თანხმობის, ერთსულოვნების აღდგენისა და ძმათამკვლელ ომში დაღუპულთა სულების საოხად.

ხატი, პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით, დაახლოებით ერთი წელია, მოგზაურობს საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური ეკლესიის ეპარქიებში, განსაკუთრებით იმ რეგიონებში, სადაც დიდი რაოდენობით არიან აფხაზეთიდან დევნილები.

ნიშანდობლივია, რომ ეს მოგზაურობა ხატმა 2014 წლის 27 სექტემბერს, ჯვართამაღლების  დღესასწაულზე, სოხუმის დაცემის დღეს დაიწყო.

ეს დღე იმითაც იყო მნიშვნელოვანი, რომ გმირთა მოედანზე, აფხაზეთში დაღუპულ მეომართა სულების მოსახსენებელი პანაშვიდის გადახდის შემდეგ, უწმინდესმა და უნეტარესმა ილია II-მ აფხაზეთის ხელისუფლებას იერუსალიმიდან ჩამობრძანებული სადაფის ქვისგან თლილი ჯვარი გადასცა ყოველგვარ ბოროტებაზე გამარჯვების ნიშნად.

ბოროტებაზე გამარჯვებას, მტრის მზაკვრობათა განქარვებას, წილხვედრი ერის გამთლიანებას, ქართველთა და აფხაზთა გულებში ჭეშმარიტი სინანულისა და ურთიერთმიტევების დანერგვას შესთხოვდა დედა ღვთისას ამ ერთი წლის მანძილზე სრულიად საქართველოს ეკლესიის მრევლი და, განსაკუთრებით დევნილი მოსახლეობა ქუთაის-გაენათის, ზუგდიდისა და ცაიშის, ფოთისა და ხობის, ბათუმისა და ქობულეთის, ურბნისისა და რუისის, ბორჯომისა და ბაკურიანის, სამთავისისა და გორის, ალავერდის, ჭყონდიდის ეპარქიების სხვადასხვა ტაძრებში.

დღეს, 27 აგვისტოს, ღვთისმშობლის მიძინების წინადღესასწაულზე, ქართველთა და აფხაზთა მშვიდობისა და ერთობისათვის დაწერილი  ხატი „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული“ თბილისში მშენებარე ილორის წმიდა გიორგის სახელობის ტაძარში დაივანებს (ელიავას ბაზრობის მიმდებარე ტერიტორია).

ხატის ტაძარში დაბრძანების პროცესს ესწრებოდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, რომელმაც ქართველებსა და აფხაზებს მარიამობის დღესასწაული მიულოცა.

„დღეს ილორის ტაძარში დავანებულია ხატი, რომლის საქართველოში მოგზაურობის ინიციატორი უწმინდესი და უნეტარესი ილია მეორე გახლდათ. ღვთისმშობლის ხატი „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული“ ორი წლის წინ დაიწერა და ეძღვნება აფხაზეთის ომში დაღუპულ აფხაზებსა და ქართველებს. ხატი, რომელსაც საოცარი ძალა აქვს, უნეტარესის ლოცვა-კურთხევით, წინ გაგვიძღვება აფხაზეთში დაბრუნების დროს. ის იქნება ჩვენი მეგზური აფხაზებისა და ქართველების შერიგების გზაზე. დადგება დღე, როცა ღვთისმშობლის წილხვედრი ქვეყანა, მოიკრებს ძალას და გაყვება გზას, რომელიც ნდობის აღდგენისა და ერთიანობისკენ გაგვიძღვება. ჩვენს შორის ღვარძლი გაქრება, ომის შედეგებს შევიწყნარებთ, აფხაზები და ქართველები ერთად შეუდგებიან ერთიანი ქვეყნის მშენებლობას. აი, რაზე მეტყველებს ეს სოცარი ძალის მქონე ღვთისმშობლის ხატი. მე მინდა დღევანდელი დღე მივულოცო მთელ საქართველოს, ვუსურვო ბედნიერება, ჯანსაღი და ხანგრძლივი ცხოვრება“. – განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

აქვე გთავაზობთ სახელდახელოდ ამ ხატისთვის დაწერილ ლოცვას, რომელიც პატრიარქის კურთხევით, განსაკუთრებით  ყველა დევნილმა ზეპირად უნდა იცოდეს:

ლოცვა ღვთისმშობლის ხატისა

„ყოველთა მწუხარეთა სიხარული“

ჰოი, ყოვლადწმიდაო დედოფალო ღვთისმშობელო,

შუამდგომელო ჩვენო, მოჰხედე წილხვდომილსა ერსა შენსა და

განაქარვე მზაკვრობანი მტერთა ჩვენთანი. ქართველთა და

აფხაზთა, შეგვინდე კაცისკვლანი და ყოველნი საქმენი ბოროტნი.

მოგვმადლე მშვიდობა, თანხმობა და ერთსულოვნება, განანათლე

დაბნელებული გონება ჩვენი, ყოვლადუბიწოო და დაჰნერგე

გულთა შინა ჩვენთა ჭეშმარიტი სინანული და

ურთიერთმიტევება.

დალოცე ღვთისმშობელო ქალწულო ძმობა ქართველთა და

აფხაზთა, რათა ღვთისა და მოყვასის სიყვარულით აღვსილნი

ერთობით ვადიდებდეთ ყოვლადწმიდასა სახელსა ძისა შენისასა,

რომელსა შუენის დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით

და სულით წმიდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი

უკუნისამდე, ამინ!

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია აფხაზეთის ომში დაღუპულ მეომართა დედებს შეხვდა და მარიამობის დღესასწაული მიულოცა.

მთავრობის თავმჯდომარე ყველას ინდივიდუალურად გაესაუბრა, მათი პრობლემები მოისმინა და სამახსოვრო საჩუქრები გადასცა.

ღონისძიებას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ჯანმრთელობის და სოცილაური დაცვის მინისტრი ქეთევან ბაკარაძე, დევნილთა საქმეების დეპარტამენტის ხელმძღვანელი კონსტანტინე კუჭუხიძე, აღმოსავლეთ საქართველოში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი დემურ კეკელია დაესწრნენ.

ქართულ-გერმანული პროექტის ფარგლებში, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში, ბრინჯაოსა და ადრერკინის ხანის კოლხური კულტურის ხელოვნურ ნამოსახლარზე, ბორცვ „ტაბაკონზე“, არქეოლოგიური გათხრები მიმდინარეობს. არქეოლოგიურ სამუშაოებში სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტები მონაწილეობენ, სწავლობენ გათხრებისა და მონაპოვარი მასალების დამუშავების თანამედროვე ტექნოლოგიას.

აღნიშნული სამუშაოების წარმოებას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია და სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორი ჯონი აფაქიძე დაესწრნენ.

სტუდენტებს არქეოლოგიის საგანმანათლებლო პროგრამის ფარგლებში აქვთ უნიკალური შესაძლებლობა დაეუფლონ პროფესიულ-პრაკტიკულ უნარებს.

ვახტანგ ყოლბაიამ გათხრების პროცესში სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტთა ჩართულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ სამომავლოდ, პროცესში შესაძლოა აფხაზეთის საჯარო სკოლების მოსწავლეებიც ჩაერთონ.

„თორსაში აღმოჩენილი არქეოლოგიური ნიმუშები, თავისი შემადგენლობით   80-იან წლებში,  ნაბაკევში, თაგილონში, აფხაზი და ქართველი არქეოლოგების მიერ წარმოებული გათხრების შედეგად   განძის მსგავსია. არქეოლოგების აზრით, ეს იმაზეც მეტყველებს, რომ  აღმოჩენილი ნამოსახლარები ერთ შრეში, ერთ ხაზზე მდებარეობს და ეს კოლხური კულტურის გაგრძელებაა. ამიტომაც  ვიმეორებთ გამუდმებით, რომ  ხელოვნური საზღვარი სამეგრელოსა და აფხაზეთს შორის ძალიან პირობითია.  ეს განუყოფელი ტერიტორიაა, როგორც ისტორიული, ისე არქეოლოგიური თვალსაზრისით.  სამეგრელოს ამ კუთხეში, თორსაში მიმდინარე  არქეოლოგიურ  გათხრებს  გერმანიის მთავრობა, გერმანიის არქეოლოგიის ინსტიტუტი აფინანსებს, რომელიც ამავე დროს, თავადც მონაწილეობს  მიმდინარე გათხრების პროცესში. ყველაზე მეტად მახარებს, რომ გათხრებში  სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტები მონაწილეობენ. ეს ძალიან დიდი სტიმულია მათთვის, არა მარტო პროფესიის საბოლოოდ არჩევის თვალსაზრისით, არამედ  საქართველოს ისტორიული და უმდიდრესი კულტურული მემკვიდრეობის ასე ახლოს გაცნობის მხრივაც. უნივერსიტეტის რექტორ ჯონი აფაქიძესთან ერთად დეტალურად გავეცანი ჩვენი ახალგაზრდობის   მიერ წარმოებულ სამუშაოებსაც. უკვე გამოვლენილია რამდენიმე ახალგაზრდა, რომელთაც შეიძლება ითქვას, არჩეული აქვთ არქეოლოგის სპეციალობა. მახარებს ისიც, რომ ეს არ არის მხოლოდ ერთჯერადი არქეოლოგიური ექსპედიცია ამ მონაკვეთზე.  მსგავსი ექსპედიციები  კვლავაც გაგრძელდება და მასში კვლავ მიიღებენ  ახალგაზრდები მონაწილეობას. წელს ეს პრაქტიკა სულ 50-მა სტუდენტმა გაიარა. ვფიქრობთ მათი რიცხვი თანდათან გაიზრდება.  როგორც წეღან გითხარით გამოირჩნენ ახალგაზრდები, რომლებიც არქეოლოგიას გაყვებიან. იმედი მაქვს, რომ ისინი თავის აფხაზ თანატოლ არქეოლოგებთან ერთად გააგრძელებენ  ამ სამუშაოებს და თავად მოიძიებენ  ქართულ-აფხაზურ  ისტორიულ ძეგლებს.  მადლობა მინდა გადავუხადო საქართველოს არქეოლოგიის საზოგადოებას, არქეოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორს – ბატონ ვახტანგ ჯაფარიძეს ახალგაზრდებზე გაწეული ზრუნვისა და გარჯისათვის.

გამოითქვა ინიციატივა, რომ კარგი იქნება ამ არქეოლოგიურ გათხრებში მონაწილეობა მიიღონ აფხაზეთის საჯარო სკოლების მე-11, მე-12 კლასის მოსწავლეებმაც. ეს ბავშვებისთვის სერიოზული მოტივაცია იქნება და მათ სკოლის დამთავრებამდე გაუჩნდებათ გარკვეული ინტერესი პროფესიის შერჩევაში.

ძალიან ნიშანდობლივია, რომ ადგილობრივი ხელისუფლების ორგანოები, სოფლისა და რაიონის გამგეობები განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობენ ამ გათხრებს და მხარში უდგანან მეცნიერებსა და უნივერსიტეტის თანამშრომლებს.

მადლობა მინდა გადავუხადო  გერმანიის საელჩოს, გერმანიის მთავრობას და გერმანიის არქეოლოგიის ინსტიტუტს, რომელთა  უშუალო ფინანსური მხარდაჭერითაც ეს გათხრები მიმდინარეობს“. – განაცხადა ვახტანგ ყოლბაიამ.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის ორგანიზებით აფხაზეთიდან დევნილ ბავშვებს „GINO-Paradise"-მა უმასპინძლა. საქველმოქმედო აქციის ფარგლებში აკვა პარკს აფხაზეთიდან დევნილი 40 მოზარდი სტუმრობდა.

ბავშვებმა „GINO-Paradise"-ის მომსახურებით ისარგებლეს და მთელი დღე წყლის სხვადასხვა ატრაქციონებზე ხალისიანად გაატარეს.

ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატი - „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული" ჭყონდიდის ეპარქიის მარტვილის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის მონასტრიდან ცაიშის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის საკათედრო ტაძარში გადაბრძანდა.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ გია (ელგუჯა) გვაზავამ 3X3 კალათბურთში საქართველოს ჩემპიონი გუნდის, „სოხუმის" წევრებს შეხვდნენ, საპატიო სიგელები და სიმბოლური საჩუქრები გადასცეს.

3X3 კალათბურთში საქართველოს ჩემპიონმა გუნდმა „სოხუმმა" ბექა გოლეთიანის, ბუბა ბერიშვილის, ვახტანგ ქადარიასა და დავით ბარბაქაძის შემადგენლობით რუმინეთში, წარმომადგენლობით ტურნირზე ღირსეულად იასპარეზა. სოხუმელებმა აღნიშნულ საერთაშორისო ტურნირზე თამაშის უფლება სწორედ საქართველოს ჩემპიონატის მოგებით დაიმსახურეს.

გუნდი „სოხუმის" წევრი ვახტანგ ქადარია სტამბოლში მიემგზავრება, სადაც მონაწილეობას მიიღებს კალათბურთის მსოფლიო ჩემპიონატზე 1X1. შარშან ვახტანგ ქადარიამ მსოფლიო ჩემპიონატზე მესამე ადგილი დაიკავა.

შეხვედრაზე გუნდ „სოხუმის" მთავარი მწვრთნელი ვაჟა კვარაცხელია, გუნდის პრეს-ატაშე თენგიზ პაჭკორია და აფხაზეთის მთავრობის წევრები იმყოფებოდნენ.

გასული სამი დღის განმავლობაში, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია და აფხაზეთის სოფლის მეურნეობის, გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების დეპარტამენტის თავმჯდომარე ვალერი ბასარია სამეგრელოს სხვადასხვა რაიონში ჩასახლებულ დევნილებს შეხვდნენ, მოისმინეს მათი პრობლემები და დაათვალიერეს აფხაზეთის მთავრობის ეგიდით მიმდინარე პროექტები.

ვახტანგ ყოლბაიამ დაათვალიერა ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ რუხსა და რიყეში არსებული სიმინდის ნათესები, ასევე ხურჩაში მშენებარე სასათბურე კონსტრუქციები, სადაც დევნილები არიან დასაქმებული. მიწის ნაკვეთები, სადაც სიმინდის კულტურაა დათესილი, საქართველოს ეკონომიკის სამინისტრომ აფხაზეთის მთავრობას განკარგვის უფლებით გადასცა. მიწაზე დევნილებმა სიმინდი შარშანაც მოიწიეს. ვახტანგ ყოლბაიას განცხადებით, მომავალი წლისთვის, ნათესების ფართობი კიდევ უფრო გაიზრდება და შესაბამისად, დასაქმდება კიდევ უფრო მეტი დევნილი. რაც შეეხება სასათბურე მეურნეობას, ყოლბაიას თქმით, სამუშაოები სწრაფი ტემპით მიმდინარეობს და სავარაუდოდ, ობიექტი რამდენიმე თვეში გაიხსნება. პროექტი  ასოციაცია „აგორამ" აფხაზეთის მთავრობის შუამდგომლობით, იაპონიის საელჩოს პროგრამა „გრასრუტში" გრანტის მოპოვების შემდეგ წამოიწყო. როგორც ყოლბაიამ აღნიშნა, აფხაზეთის მთავრობისთვის გადაცემული მიწის ნაკვეთის გარკვეულ ტერიტორიაზე, განიხილება მეთევზეობის მეურნეობის შექმნის საკითხი, რისთვისაც მოხდება ინვესტიციების მოძიება, სადაც ასევე დევნილები დასაქმდებიან.

ვახტანგ ყოლბაიამ ასევე მოინახულა დევნილთა ჩასახლებები წალენჯიხაში, მათ შორის წალენჯიხის ყოფილი ჩაის მეურნეობის კომპაქტური ჩასახლება. როგორც აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარე აღნიშნავს, იქ ნანახმა ძალიან მძიმე შთაბეჭდილება დატოვა, რადგან დევნილებს გაუსაძლის პირობებში უწევთ ცხოვრება. მისი თქმით, ყოფილი ჩაის მეურნეობა, რომელიც წინა მთავრობის დროს იტალიურ კომპანია „ფერეროს" გადაეცა, ამჟამად პრაქტიკულად გაპარტახებულია და ტერიტორიაზე კომპანია თხილს აწარმოებს. მისივე თქმით, დევნილთათვის „ფერეროს" არანაირი პირობა არ შეუქმნია, არ დაუსაქმებია არც ერთი მათგანი.

ამჟამად, წალენჯიხაში აფხაზეთიდან დევნილი 10 000 ადამიანი ცხოვრობს, მათ შორის, ყველაზე დიდი ოდენობა ქალაქ ჯვარშია ჩასახლებული. ვახტანგ ყოლბაიას თქმით, ძალიან მძიმეა ზოგადად, წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში ჩასახლებულ დევნილთა ცხოვრების პირობები, რომლებიც ცენტრალური ხელისუფლების მხრიდან მხარდაჭერას ძირითადად განსახლების კუთხით ითხოვენ.

წალენჯიხის შემდეგ, ვახტანგ ყოლბაია და ვალერი ბასარია სენაკის ყოფილ სამხედრო დასახლებაში მცხოვრებ დევნილებს შეხვდნენ. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ სენაკის გამგებელი გოჩა დგებუაძე და მისი მოადგილე, ყოფილი დეპუტატი დემურ გადელია. დევნილებმა სხვადასხვა საკითხში დახმარება ითხოვეს და აფხაზეთის მთავრობას და ცენტრალურ ხელისუფლებას საკმაოდ ბევრი მოთხოვნა წაუყენეს. ვახტანგ ყოლბაიამ მათ დახმარება აღუთქვა ყველა იმ სფეროში, რაც აფხაზეთის მთავრობის კომპეტენციაში შედის, სხვა საკითხებში კი ცენტრალურ ხელისუფლებასთან შუამდგომლობა აღუთქვა.

„მესამე დღეა, სამეგრელოში ვიმყოფები. ჯვარში დავესწარი ენგურჰესისათვის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის მინიჭების ცერემონიალს. ეს შესანიშნავი ფაქტია, რაც კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ამ შესანიშნავი ნაგებობის უნიკალურობას და, რაღა თქმა უნდა, გაზრდის ტურიზმიდან მიღებულ შემოსავლებს.

დავათვალიერე ის ობიექტები, სადაც საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების მხარდაჭერით ჩვენ მიერ დევნილთათვის სამუშაო ადგილების აღრიცხვა მიმდინარეობს. ჩვენთვის ეს სისხლხორცეული საქმეა, გაწეული თანადგომისა და მხარდაჭერისათვის განსაკუთრებულ მადლობას ვუხდი საქართველოს ეკონომიკისა და დევნილთა სამინისტროებს. რაც შეეხება ბინებით დაკმაყოფილების თემას დევნილები არ უჩივიან მათთვის განკუთვნილი ბინების განაწილების ტემპებს. როგორც თავად აღნიშნავენ, ასეთი სისწრაფე ბინებით დაკმაყოფილების პროცესს უფრო ადრე რომ ხლებოდა, საბინაო საკითხები უმწვავეს ფორმებს არ მიაღწევდა. გაუსაძლის პირობებში ცხოვრება მარადიულად შეუძლებელია. ჯერ-ჯერობით ასეთ პირობებში მრავალი ოჯახი იმყოფება, საკმარისია ჯვარის ჩასახლების მაგალითი, რომელიც მძიმე შთაბეჭდილებას ტოვებს, მათ სასწრაფოდ ესაჭიროებათ დახმარება.

დევნილებს დიდ ყურადღებას უთმობს სენაკის მუნიციპალიტეტის გამგეობა, მათი მუშაობა ინვესტიციების მოზიდვის თვალსაზრისით მართლაც შესაშურია. დევნილთა კომპაქტური ჩასახლებების შერემონტებისათვის, ისინი ძალ-ღონეს არ იშურებენ. ეს მუნიციპალიტეტის მუშაობის ორგანიზებულებაზე მეტყველებს. მსგავსი ინვესტიცია მათ უკვე მოიზიდეს ჩინელებისგან კურორტ მენჯის რეაბილიტაციისათვის, სადაც დევნილები დასაქმებულნიც არიან და, როგორც ჩანს, უკეთესი პირობებიც შეიქმნება საცხოვრებელი ბინების თვალსაზრისით. შედარებით მძიმე სიტუაციაა ეგრეთ წოდებულ სამხედრო დასახლებაში, მაგრამ, ვფიქრობ, მდგომარეობა აქ მალე გაუმჯობესდება. კვლავ პრობლემურია დასაქმების საკითხი, რომელსაც ჩვენი მხრიდან ყველაზე მეტი ზრუნვა ესაჭიროება. დევნილები  ხშირად ითხოვენ საცხოვრებლების შერემონტება-გადახურვის პრობლემის მოგვარებას. მე მათ შუამდგომლობა მთხოვეს დევნილთა და განსახლების სამინისტროსთან, რაშიც დახმარება აღვუთქვი და მივმართავ კიდეც ბატონ სუბარს. პრობლემა ძალიან ბევრია, რთულია, თუმცა მინდა აღვნიშნო, რომ ხელისუფლებას ყველა ეს საკითხი კონტროლზე აქვს აყვანილი და მათი გადაჭრა ეტაპობრივად ხდება. ახლა მომსწრე ვართ მართლაც უნიკალური ფაქტის - როცა მიმდინარეობს დევნილთა საბინაო პრობლემების მოგვარება და მათ საკუთრებაში გადაეცემათ ასეულობით ახალი საცხოვრებელი ფართი მთელი ქვეყნის მასშტაბით. ამით იმის თქმა მინდა, რომ არის საკითხები, რომლებიც მოსაგვარებლად გარკვეულ დროს მოითხოვს, თუმცა არის ისეთი საკითხებიც, რომელთა გადაწყვეტაც უკვე მიმდინარეობს. ჩვენი დევნილები ამ ყველაფერს გაგებით ეკიდებიან. მათ ძალიან ბევრი პრეტენზია აქვთ აფხაზეთის სტრუქტურებისადმი, ამ გამოწვევას ჩვენ ვიღებთ და გავაკეთებთ ყველაფერს, რომ გავითვალისწინოთ ეს პრეტენზიები და ჩვენი შესაძლებლობების ფარგლებში, რაც შეიძლება უმოკლეს დროში აღმოვფხვრათ. რაც ჩვენს შესაძლებლობებს სცდება, ამ საკითხებს შესაბამის სტრუქტურებთან განვიხილავთ". - განაცხადა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ.

ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატი - „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული" ალავერდის წმინდა დიდმოწამე გიორგის სახელობის მამათა მონასტრიდან ჭყონდიდის ეპარქიის მარტვილის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის მონასტერში გადაბრძანდა.

დაბა ჯვარში ენგურჰესის თაღოვანი კაშხლისთვის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭების ცერემონია გაიმართა. ვიცე-პრემიერმა ენერგეტიკის მინისტრმა კახა კალაძემ და საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრმა მიხეილ გიორგაძემ  ხელს მოაწერეს შეთანხმებას, რომელიც ინდუსტრიული მემკვიდრეობის გამორჩეული ძეგლისთვის ეროვნული კატეგორიის მნიშვნელობის განსაზღვრას ითვალისწინებს. ღონისძიებას  საქართველოს მთავრობისა და პარლამენტის წევრები, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების, ადგილობრივი მუნიციპალიტეტის, საინვესტიციო ფონდის, ენერგო სექტორის, საერთაშორისო დონორი ორგანიზაციებისა და დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

ქვეყნის ინდუსტრიული მემკვიდრეობის განვითარების მიზნით, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ ენგურჰესის თაღოვან კაშხალს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიანიჭა. ენგურჰესი ქვეყნის პირველი ინდუსტრიული ძეგლი იქნება, სადაც სამუზეუმო-საინფორმაციო სივრცე და ვიზიტორთათვის ენგურზე გადასახედი პლატფორმები მოეწყობა. პროექტი საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს, ენერგეტიკის სამინიტროსა და შპს „ენგურჰესის" ხელშეწყობითა და თანადგომით განხორციელდება.

ენგურჰესის ჰიდროელექტროსადგური უნიკალური ტექნიკური და საინჟინრო ნაგებობების ურთულესი კომპლექსია, რომელიც დაბა ჯვრიდან შავ ზღვამდე, ათასამდე კვადრატულ კილომეტრზეა გადაჭიმული. ჰიდროელექტროსადგურის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია კაშხალი, რომლის საერთო სიმაღლე 271.5 მეტრი, ხოლო განივი სიგძე 728 მეტრია; ცის თაღის ფორმის კაშხალი, მისი სიმაღლით, მეორე ადგილზეა მსოფლიოში თაღოვან კაშხლებს შორის.

ინდუსტრიული და საინჟინრო მემკვიდრეობის მნიშვნელობის გააზრებისა და ამ მიმართულებით, საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლების მიზნით, საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოსთან ერთად აქტიურ მუშაობას იწყებს.

ინდუსტრიული მემკვიდრეობის დაცვის და გადარჩენის მნიშვნელობის დასტურია UNSESCO-ს მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის წლევანდელი, 39-ე სესია, სადაც ნორვეგიის რიუკან-ნოტოდენის სამრეწველო მემკვიდრეობას - ჰიდროელექტროსადგურების, ელექტროგადამცემი ხაზების, ქარხნების, სატრნასპორტო სისტემებისა და ქალაქების ერთობლიობას - მსოფლიო მემკვიდრეობის სტატუსი მიენიჭა. მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაშია ასევე, იაპონიის მეიჯი პერიოდის ინდუსტრიული რევოლუციის სივრცეები (ქარხნები, ქალაქები), ჰამბურგის საწყობები, ფორტ ბრიჯი დიდ ბრიტანეთში, „ფრაიბენტოს" ინდუსტრიული ლანდშაფტი ურუგვაიში. 2015 წელს ევროსაბჭოს გადაწყვეტილებით „ევროპული კულტურული მემკვიდრეობის დღეების" მთავარი თემა სწორედ ინდუსტრიული მემკვიდრეობა იქნება.

ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატი - „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული" გორის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძრიდან ალავერდის წმინდა დიდმოწამე გიორგის სახელობის მამათა მონასტერში გადაბრძანდა.

14 აგვისტოს, აფხაზეთში შეიარაღებული კონფლიქტის დაწყებიდან 23 წელი შესრულდა. ამ თარიღთან დაკავშირებით, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ, საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრის მოადგილემ გოგი ფაცაციამ, ვეტერანების საქმეთა სახელმწიფო სამსახურის ხელმძღვანელმა ირაკლი შიხიაშვილმა, აფხაზეთის მთავრობის წევრებთან და უმაღლესი საბჭოს დეპუტატებთან ერთად გმირთა მემორიალი გვირგვინით შეამკეს და კიდევ ერთხელ პატივი მიაგეს საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის დაღუპული გმირების ხსოვნას.

დღესვე აფხაზეთის ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ყვავილებით შეამკეს ვაშლიჯვრის ძმათა სასაფლაოზე დაკრძალული მეომრების საფლავები და საქართველოს ეროვნული გმირის ჟიული შარტავას საფლავი.

მოგვიანებით, ვახტანგ ყოლბაიამ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წევრებმა და უმაღლესი საბჭოს დეპუტატებმა, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის თამაზ ნადარეიშვილისა და 23-ე ბრიგადის ხელმძღვანელის, გენერალ გენო ადამიას საფლავები ყვავილებით შეამკეს.

აფხაზეთში შეიარაღებული დაპირისპირება 1992 წლის 14 აგვისტოს დაიწყო, პირველი შეტაკებები ოჩამჩირისა და გულრიფშის რაიონებში მოხდა. სამხედრო დაპირისპირება 403 დღე გაგრძელდა, რასაც ათიათასობით მშვიდობიანი მოქალაქე და ჯარისკაცი შეეწირა და 300 000 მეტი ადამიანი დევნილად იქცა.

ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატი - „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული" ბორჯომის წმინდა მღვდელმთავარ ნიკოლოზის სახელობის საკათედრო ტაძრიდან გორის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძარში გადაბრძანდა.